Wat is stalkerware en hoe herken je het?

In de laatste jaren zijn er veel technische ontwikkelingen geweest. Met behulp van deze technische ontwikkelingen zijn er veel nieuwe apparaten bijgekomen en zijn de bestaande apparaten veranderd. De smartphone en de tablet zijn door het groeiende aantal mogelijkheden steeds populairder geworden. Een smartphone / tablet kan hierdoor voor steeds meer toepassingen worden gebruikt zoals:

• Communicatie met anderen,
• Navigatie
• Zoeken naar informatie
• Delen van foto´s, video´s en documenten
• Foto´s en video´s maken

Door al deze verschillende toepassingen worden steeds meer persoonlijke gegevens via de smartphone gedeeld. Cybercriminelen proberen met behulp van stalkerware de communicatie geschiedenis te bekijken. Natuurlijk is het niet fijn als de communicatie door onbevoegden kan worden gelezen. Het is daarom belangrijk dat de smartphone en de tablet tegen stalkerware wordt beveiligd. In dit artikel vertellen we wat stalkerware is en hoe dit kan worden herkend. 

Wat is stalkware?

Door het groeiende aantal toepassingen zijn er ook steeds meer illegale apps en programma’s op de markt te vinden. Stalkerware is een kwaadaardige app / programma waarmee activiteiten op de smartphone, computer of tablet door onbevoegden kan worden bekeken.

• Bekijken met wie er wordt gecommuniceerd
• Berichten van het toestel worden gelezen
• Foto’s, video’s en bestanden op het toestel worden bekeken
• De camera inschakelen 

De stalkerware app / programma kan om verschillende redenen op de telefoon worden geïnstalleerd. Een van de meest bekende reden is de liefde. Uit een onderzoek dat door RTL Nieuws is gehouden blijkt dat duizenden Nederlanders willen weten wat hun (ex)-geliefde aan het doen zijn. Naast de (ex)-geliefde zijn er ook werkgevers die hun personeel in de gaten willen houden.

Sommige werkgevers hebben hier een legitieme reden voor. Bijvoorbeeld wanneer de telefoon van de zaak is en daarom niet voor privé doeleinden mag worden gebruikt. Ondanks dat de werkgever hier een goede reden voor kan hebben moet de werkgever het personeel hierover inlichten. Zonder toestemming is stalking illegaal. 

Hoe kan stalkerware op de smartphone belanden?

Nu je weet waarvoor stalkerware kan worden gebruikt is het handig om te weten hoe deze kwaadaardige app / programma op de smartphone kan belanden. Deze spionagesoftware wordt vaak handmatig op de telefoon van het slachtoffer geïnstalleerd.

Daarnaast kan stalkerware op afstand worden geïnstalleerd. Bijvoorbeeld doordat het slachtoffer op een kwaadaardige website zit of een sms krijgt waarin wordt gevraagd een app te installeren. Nadat de app op de mobiele telefoon, tablet of computer is geïnstalleerd wordt er een beveiligingslek gecreëerd zodat via de spionage app / programma de activiteiten op de telefoon kunnen worden gevolgd.

Is stalkerware illegaal?

Stalkerware software kan worden gebruikt om iemand ander te spioneren. Het spioneren van anderen zonder dat daar toestemming voor is gegeven is illegaal. Toch ligt het iets complexer dan dat. Bedrijven die deze software ontwikkelen maken deze software vaak voor ouders om de kinderen in de gaten te houden.

Met behulp van deze toepassingen weet je als ouder wat de kinderen op de computer, mobiele telefoon of tablet doen. Deze vorm van spionage is dan ook niet illegaal. Naast het volgen van de kinderen mogen werkgevers de activiteiten van zijn personeel op een zakelijke telefoon bekijken.

Om deze activiteiten te kunnen volgen moet de werknemer wel een toestemming hebben gegeven. Wanneer iemand zonder toestemming wordt gespioneerd is dat wel illegaal. Tijdens een rechtszaak wordt stalkerware software op een mobiele telefoon, tablet of computer vaak als belastend bewijs gebruikt. 

Hoe kun je stalkerware herkennen?

Dit zorgt ervoor dat deze software moeilijk kan worden ontdekt. Het is daarom belangrijk om te kijken naar de werking van de telefoon of computer. Enkel dingen waarop je kunt letten zijn onder andere:

• Is de smartphone ineens erg warm of is de accu sneller leeg dan normaal?
• Staat de standaard virusscanner van Android (Play Protect-virusscanner) uit? Dit kan worden gecontroleerd door de Google Play Store te openen. Bovenin deze store staat een profielicoon waaronder de optie ‘Play Protect’.verborgen is
• Is de telefoon zich anders gaan gedragen nadat hij even niet is gebruikt? Het zou dan zomaar kunnen dat een stalker spionage software heeft geïnstalleerd. 
• Komen er ineens rare meldingen van apps tevoorschijn? of wordt er door onbekende apps om allerlei aanvullende toestemmingen gevraagd? Wees dan gewaarschuwd
• Controleer de apps die op de telefoon zijn geïnstalleerd. Wanneer hier een voor jouw onbekende app tussen staat is het verstandig om deze app op Google op te zoeken. Wanneer het om stalkerware software gaat ben je daar snel genoeg achter

Stalkerware verwijderen

Wanneer er onverhoopt spionage software op de telefoon, tablet of computer is beland is deze vrij moeilijk van de telefoon te verwijderen. De app / programma kan namelijk wel van de telefoon verwijderd worden allen weet de eigenaar van de stalkersoftware dan ook dat het programma is verwijderd. 

Voordat de stalkerware software wordt verwijderd is het daarom verstandig om naar een veilig kanaal te gaan.  Voor dit veilige kanaal kan een goedkope telefoon worden gekocht waarmee alleen maar kan worden gebeld en ge-sms’t.

Vervolgens is het handig om professionele hulp te zoeken. Zij kunnen helpen de persoonlijke risico’s overzichtelijk te maken. Bij deze professionele hulp kan aan organisaties voor huiselijk geweld worden gedacht. 

Zo kun jij de telefoon tegen spionage software beschermen

Nadat de situatie helder en veilig is geworden kan de stalkerware software van de telefoon worden verwijderd. Voor het verwijderen van deze software kan een goede virusscanner worden gebruikt. Met een goede virusscanner kunnen kwaadaardige apps en programma’s worden herkend. Daarnaast geeft een goede virusscanner een melding als er een kwaadaardige website wordt bezocht. 

In sommige gevallen is de stalkerware software niet zomaar van de telefoon te verwijderen. In dat geval zal de telefoon naar fabrieksinstellingen moeten worden teruggezet. Wanneer de telefoon naar fabrieksinstellingen wordt hersteld gaan alle persoonlijke gegevens verloren. Daarna werkt de telefoon zoals hij werkte toen het apparaat voor de allereerste keer uit de doos is gehaald. 

Mocht het probleem niet met de fabrieksinstellingen zijn opgelost, dan kun je het beste een compleet nieuwe telefoon kopen. Deze telefoon kun je dan het beste bij een officiële bekende (web)winkel kopen. Door de telefoon bij een officiële winkel te kopen is de kans dat er spionage software op de telefoon zit nihil.